حدیث درباره دوست و دوستی ، چندین روایت درباره دوستی و دوست خوب و بد . 

حدیث درباره دوست

امام علی علیه السلام :

خَیرُ اِخوانِکَ مَن دَعاکَ اِلی صِدقِ المَقالِ بِصِدقِ مَقالِهِ وَ نَدَبَکَ اِلی اَفضَلِ العمالِ بِحُسنِ اَعمالِهِ؛

بهترین برادرانت (دوستانت)، کسی است که با راستگویی اش تو را به راستگویی دعوت کند و با اعمال نیک خود، تو را به بهترین اعمال برانگیزد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص417 ، ح9535

لقمان حکیم رحمه الله :

یا بُنَیَّ اتَّخِذ أَلفَ صَدیقٍ وَ أَلفٌ قَلیلٌ وَ لا تَتَّخِذ عَدُوّا واحِدا و َالواحِدُ کَثیرٌ؛

فرزندم هزار دوست بگیر که هزار دوست هم کم است و یک دشمن مگیر که یک دشمن هم زیاد است.

امالی (صدوق) ص669 – بحارالأنوار ج13، ص414، ح4

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

اَلجَلیسُ الصّالِحُ خَیرٌ مِنَ الوَحدَهِ، و َالوَحدَهُ خَیرٌ مِن جَلیسِ السّوءِ؛

هم نشین خوب ، از تنهایی بهتر است و تنهایی از هم نشین بد بهتر است .

امالی (طوسی) ص535

امام علی علیه السلام :

مَن لَم یُقَدِّم فِی اتِّخاذِ الإِخوانِ الاِعتِبارَ دَفَعَهُ الاِغتِرارُ إِلی صُحبَهِ الفُجّارِ؛

هر کس در انتخاب برادران ( دوستان ) امتحان را مقدم ندارد ، فریب خوردگی او را به مصاحبت با بدکاران می کشاند .

تصنیف غررالحکم و دررالکم ص416 ، ح9495

امام حسین علیه السلام :

مَن اَحَبَّکَ نَهاکَ وَ مَن اَبغَضَکَ اَغراک.

کسی که تو را دوست دارد ، تو را نهی میکند و کسی بغض تو را دارد فریبت می دهد.

بحار الانوار(ط-بیروت)ج75،ص128

امام صادق علیه السلام :

لا یَنبَغی لِلمَرءِ المُسلِمِ أَن یُواخیَ الفاجِرَ و َلاَ الاحمَقَ و َلاَ الکَذَّابَ؛

سزاوار نیست که مسلمان با بدکار و احمق و دروغگو رفاقت کند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2، ص640

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

ثَلاثَهٌ تُخلِصُ المَوَدَّه َ: إِهداءُ العَیبِ ، وَ حِفظُ الغَیبِ ، و َالمَعونَهُ فِی الشِّدَّهِ؛

سه چیز دوستی را یک رنگ می سازد : هدیه کردن عیب های یکدیگر ، پاسداری در غیاب ( و بدگویی نکردن ) و یاری رساندن در سختی .

مجموعه ورام ج2، ص121

امام علی علیه السلام :

اَلصَّدیقُ مَن کانَ ناهیا عَنِ الظُّلمِ و َالعُدوانِ مُعینا عَلَی البِرِّ وَ الحسانِ؛

دوست ، کسی است که از ظلم و تجاوزگری باز دارد و بر انجام خوبی و نیکی یاری کند.

تصنیف غرر الحکم و دررالکلم ص415 ،ح9477

امام علی علیه السلام :

لِلعامَّهِ بِشرَکَ وَ مَحَبَّتَکَ و َلِعَدُوِّکَ عَدلَکَ و َإِنصافَکَ

گشاده رویی و محبتت را برای عموم و عدالت و انصافت را برای دشمنت بکار گیر.

خصال ص147، ح178

امام علی علیه السلام :

حُسنُ الاخلاقِ یُدِّرُ الرزاقَ و َیونِسَ الرِّفاقَ؛

خوش اخلاقی روزی ها را زیاد می کند و میان دوستان انس و الفت پدید می آورد .

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص255 ، ح5382

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

لَا تَزَالُ أُمَّتِی بِخَیْرٍ مَا تَحَابُّوا وَ تَهَادَوْا وَ أَدَّوُا الْأَمَانَه

امّت من تا هنگامی که یکدیگر را دوست بدارند ، به یکدیگر هدیه دهند و امانتداری کنند، در خیر و خوبی خواهند بود.

عیون اخبار الرضا ج2 ، ص29

امام علی علیه السلام:

الکَیِّسُ صَدیقُهُ الحَقُّ و عَدُوُّهُ الباطِلُ

انسان زیرک ، دوستش حق است و دشمنش باطل .

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص68 ، ح945

امام صادق علیه السلام :

مَن غَضِبَ عَلَیکَ ثَلاثَ مَرّاتٍ و َلَم یَقُل فیکَ سوء فَاتَّخِذهُ لِنَفسکَ خَلیلاً

هر کس سه بار بر تو خشم گرفت ولی به تو بد نگفت، او را برای خود به دوستی انتخاب کن.

معدن الجواهر ص 34

امام علی علیه السلام:

إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَه

به خشم درآوردن و شرمنده ساختن دوست ، مقدمه جدایی از اوست .

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص559

امام علی علیه السلام:

أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسَابِ الْإِخْوَانِ وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُم

عاجز ترین مردم کسی است که از بدست آوردن دوست عاجز بماند و از او عاجزتر کسی است که دوستان بدست آورده را از دست بدهد .

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص470

امام علی علیه السلام :

جَلیسُ الخَیرِ نِعمَهٌ، جَلیسُ الشَّرِّ نِقمَهٌ؛

همنشین خوب نعمت و همنشین بد، بلا و مصیبت است .

شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم ج 3، ص 356 ، ح 4719 و 4720

امام علی علیه السلام :

قارِن اَهلَ الخَیرِ تَکُن مِنهُم وَ بایِن اَهلَ الشَّرِّ تَبِن عَنهُم؛

با خوبان معاشرت کن تا از آنان باشی و از بدان دوری کن تا از آنان نباشی .

نهج البلاغه (صبحی صالح) نامه 31 ،ص 402

امام علی علیه السلام :

لا تَصفُو الخِلَّهُ مَعَ غَیرِ اَدیبٍ ؛

دوستی با شخص بی ادب ، صمیمانه نخواهد شد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 434 ، ح9912

امام صادق علیه السلام :

اَدَّبَنی اَبی بِثَلاثٍ … ونَهانی عَن ثَلاثٍ : قالَ لی : یا بُنَیَّ مَن یَصحَب صاحِبَ السّوءِ لا یَسلَم وَ مَن لا یُقَ-یِّد اَلفاظَهُ یَندَم ، وَ مَن یَدخُل مَداخِلَ السَّوءِ یُتَّهَم… وَ نَهانی اَن اُصاحِبَ حاسِدَ نِعمَهٍ وَ شامِتا بِمُصیبَهٍ ، اَو حامِلَ نَمیمَهٍ ؛

پدرم مرا به سه چیز ادب آموخت و از سه چیز نهی ام فرمود . سه نکته ادب این بود که فرمود : فرزندم ! هرکس با دوست بد بنشیند ، سالم نمی ماند و هر کس گفتارش را کنترل نکند ، پشیمان می شود ، و هر کس به جایگاه های بد وارد شود ، مورد بدگمانی قرار می گیرد (زیر سؤال می رود) و آن سه چیز که مرا از آن نهی فرمود : دوستی با کسی که چشم دیدن نعمت کسی را ندارد ، و با کسی که از مصیبت دیگران شاد می شود و با سخن چین.

تحف العقول ص376

امام علی علیه السلام :

عَوِّد لِسانَکَ لینَ الکَلامِ وَ بَذلَ السَّلامِ، یَکثُر مُحِبّوکَ وَ یَقِلَّ مُبغِضوکَ؛

زبان خود را به نرمگویی و سلام کردن عادت ده ، تا دوستانت زیاد و دشمنانت کم شوند.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص435 ح9946

رسول اکرم صلی الله علیه و آله :

ألمَرءُ عَلَی دین خَلیلِهِ فَلیَنظُر أحَدُکُم مَن یُخالِلُ.

آدمی بر آیین دوست خود است پس بنگرید با که دوستی می کنید .

امالی (طوسی) ص518 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج71 ص192

امام جواد علیه السلام :

اِیاکَ وَ مصاحِبَهَ الشِّریرِ ، فَاِنَّهُ کالسَّیفِ المَسلولِ یُحسِنُ مَنظَرَه وَ یَقبَحُ اَثَره؛

از همراهی و رفاقت با آدم شرور بپرهیز ، زیرا که او مانند شمشیر برهنه است که ظاهرش نیکو و اثرش زشت است .

عوالم العلوم و المعارف (مستدرک حضرت زهرا تا امام جواد علیهم السلام) ج 23 (امام جواد) ، ص 288

امام صادق علیه السلام :

لا تُشاوِر اَحمَق وَ لا تَستَعِنَّ بَکَذّابٍ وَ لا تَثق بِمَوَدَهِ مُلُوک؛

با احمق مشورت نکن و از دروغگو یاری مجو و به دوستی زمامداران اعتماد مکن .

تحف العقول ص316

امام رضا علیه السلام :

صدیقُ کلُّ امرئٍ عَقلُهُ و عَدُوُّهُ جَهلُهُ؛

دوست هرکسی عقل اوست و دشمن هر کس نادانی اوست.

کافی (ط-الاسلامیه)ج1 ، ص11

امام علی علیه السلام :

لا یکونُ الصَّدیقُ صَدیقاً حَتی یَحفَظُ اَخاهُ فی ثَلاثٍ:فی نکبَتِه وَ غَیبَتِه وَ وَفاتِه؛

دوست اگر در سه مورد دوستش را حمایت نکند دوست نیست : در شدت و گرفتاری او ، در غیبت وی و پس از مرگش .

نهج البلاغه (صبحی صالح) ص494

امام محمد باقر علیه السلام :

اِعرِف المَودَّهَ فِی قَلبِ اَخیکَ بِما لَه فِی قَلبِکَ؛

دوستی قلبی برادرت را از اندازه دوستی قلبی خودت نسبت به او بفهم.

تحف العقول ، ص 295

پیامبر اکر م ( صلی الله علیه وآله ) :

اِختَبِرُوا النّاسَ بِأخدانِهِم فَإنَّما یُخادِنُ الرَّجُلُ مَن یُعجِبُهُ نَحوُهُ؛

مردم را به دوستانشان بیازمایید؛ زیرا آدمی با کسی که از رفتارش خوشش بیاید، دوستی می کند.

مجموعه ورام ج 2، ص 249

امام علی علیه السلام :

اُبذُل لِصَدیقِکَ کُلَّ المَوَدَّهِ وَ لاتَبذُل لَهُ کُلَّ الطُّمانینَهِ.

هر چه محبت داری نثار دوستت کن امّا هر چه اطمینان داری به پای او مریز .

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 421 ، ح9665 – بحارالانوار(ط-بیروت) ج71 ، ص165

امام علی علیه السلام :

فِی الضَّیقِ یَتَبَیَّنُ حُسنُ مُواساهِ الرَّفِیقِ

خوب یاری رساندن به دوست، در تنگنا آشکار می شود.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص424 ، ح9732

امام عسکری سلام الله علیه :

خَیرُ إخوانِکَ مَن نَسِیَ ذَنبَکَ، و ذَکَرَ إحسانَکَ إلَیهِ.

بهترین برادر تو آن کسی است که گناه و خطای تو را به خود، فراموش کند.

اعلام الدین فی صفات المونین ص313

امام سجاد سلام الله علیه :

نَظَرُ المُؤمِنِ فی وَجهِ أخیهِ المُؤمِنِ لِلمَوَدَّهِ و َالمَحَبَّهِ لَهُ عِبادَهٌ.

نگاه مؤمن به چهرۀ برادر مؤمن خود از روی دوستی و محبت به او، عبادت است.

تحف العقول ص 282